Het lijkt wel of de hele wereld het erover eens is: de textielindustrie moet schoner en eerlijker. Toch heeft biologisch katoen slechts een marktaandeel van 1%. Voor veel katoenboeren is het namelijk riskant om de ommezwaai naar biologisch te maken. Maar Yumeko doet sinds begin 2021 iets wat behoorlijk revolutionair is in deze branche: samen met de producent kopen we ons fairtrade en biologisch katoen direct in bij de boer. Dat is goed nieuws voor de boer, maar ook voor het milieu.
Pluizige witte bolletjes die op hun steeltjes staan te wuiven in de wind: weinig ziet er onschuldiger uit dan een katoenveld. En tot het midden van de twintigste eeuw was de teelt ook behoorlijk schoon (eerlijk niet, maar daar komen we later op terug), tot katoenboeren erachter kwamen dat ze hun oogst konden verveelvoudigen door het gebruik van pesticiden [1]. Want helaas wordt Gossypium, zoals de plant heet, veelvuldig geplaagd door insecten en ziekten. Het gevolg is dat voor de productie van katoen op dit moment meer gif wordt gebruikt dan voor welk ander landbouwgewas dan ook; maar liefst 16% van alle chemische bestrijdingsmiddelen, terwijl katoenteelt slechts 2,5% van de landbouwgrond beslaat [1].
GROOTSCHALIGE FRAUDE
Naarmate er meer bekend werd over de schade die de textielindustrie de aarde berokkent, begonnen ook steeds meer mensen zich daar ongemakkelijk bij te voelen. Fast fashion bedrijven speelden daar handig op in. Bij grote ketens zag je ineens biologisch katoen in de schappen hangen. Helaas bleek begin 2020 veel van dat katoen helemaal niet biologisch te zijn. Datzelfde jaar ontdekte de certificatie-instantie GOTS door eigen onderzoek dat er in India grootschalig gefraudeerd werd met het certificeren van katoen en ondernam stappen om die misstanden een halt toe te roepen [2].
OVERSTAP NAAR BIOLOGISCH KATOEN
Dat er gefraudeerd wordt met een product dat zo gewild en tegelijk zo schaars is, is eigenlijk niet zo verbazingwekkend. Er zijn momenteel 21 landen waar biologisch katoen wordt geteeld – waarvan de grootste India, China en Turkije zijn – maar het marktaandeel is slechts 1% van de totale katoenteelt [3]. De vraag naar biologisch katoen is veel groter dan het aanbod en ook al zouden de grote modemerken meer verantwoord katoen in hun collecties willen, ze kunnen het niet grootschalig inkopen; het is er simpelweg niet. Dus waarom stappen dan niet alle katoenboeren over op biologisch? Biologisch katoen heeft immers veel voordelen (lees meer over de voordelen van biologisch katoen).
Toch ligt het niet zo eenvoudig. Overstappen op biologisch katoen is niet makkelijk; om te voldoen aan de hoge GOTS-standaard zijn investeringen, veel tijd en een andere manier van denken nodig, en die ommezwaai kunnen boeren in armere gebieden vaak niet op eigen kracht maken.
DIRECT INKOPEN
Yumeko, altijd op zoek naar manieren waarop de productieketen beter en eerlijker kan, begreep dat hier een kans lag. Want wat als wij als merk het katoen nou eens direct zouden inkopen bij de boer in plaats van bij de producent? De boer ontvangt direct na de oogst een eerlijke prijs voor het katoen, en Yumeko is verzekerd van de aanlevering van fairtrade en biologisch katoen. Voor katoenboeren in India zijn de inkomsten van katoen de enige bron van inkomen voor het hele jaar. Dankzij onze directe inkoop van het katoen heeft de boer vlak na de oogst (in januari) al de garantie dat hij zijn fairtrade en biologisch gecertificeerde katoen ook daadwerkelijk als zodanig katoen kan verkopen en hij daar de bijbehorende prijs voor krijgt (die uiteraard hoger is dan voor conventioneel katoen). Zo zijn de boeren verzekerd van een inkomen om hun gezin in levensonderhoud te voorzien.
Sinds februari 2021 hebben we daarom de afspraak gemaakt met onze producent in India om direct samen in te kopen bij de boer. Op die manier splitsen we de voorfinanciering (de helft is voor de producent en de helft is voor Yumeko) én het risico. De producent weet op deze manier ook zeker dat we bij hem zullen afnemen. In coronatijden kwamen veel producenten in de problemen toen fashionbedrijven hun bestellingen last-minute annuleerden – daar hoeft onze producent zich geen zorgen over te maken.
GROTE STIMULANS
De directe inkoop van katoen levert ook indirect milieuwinst op. Boeren worden op deze manier gestimuleerd biologisch katoen te produceren. De milieuwinst van biologisch katoen ten opzichte van conventioneel katoen is enorm. Bij het verbouwen van biologisch katoen wordt bijvoorbeeld gekozen voor natuurlijke bestrijdingsmiddelen. Hierdoor wordt schade aan de natuur voorkomen en blijft biodiversiteit behouden. Bij het verbouwen van conventioneel katoen daarentegen worden vaak chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt die slecht zijn voor milieu, mens en dier.
ECHT SCHOON EN EERLIJK
Dan nog even een iets over katoen en mensenrechten: die twee begrippen gaan van oudsher slecht samen. De katoenproductie is verweven met onverkwikkelijke zaken als slavernij en kinderarbeid [4]. Ook nu nog zijn de arbeidsomstandigheden vaak slecht in de textielindustrie. Wees daarom kritisch op wat je koopt en let op keurmerken. Yumeko is een van de bedrijven die er alles aan doen om ervoor te zorgen dat de productie van haar katoen schoon is van pesticiden, maar ook eerlijk in elke schakel van de keten.
Geraadpleegde bronnen
[1] Wikipedia (2022, 10 februari). Katoen. Geraadpleegd op 10 februari 2022, van https://nl.wikipedia.org/wiki/Katoen
[2] Ziegler, J. (2022, 30 Oktober). GOTS detects evidence of Organic Cotton Fraud in India. Global Organic GOTS Standard. Geraadpleegd op 10 februari 2022, van https://global-standard.org/news/gots-press-release-gots-detects-evidence-of-organic-cotton-fraud-in-india
[3] Textile Exchange. (2021). Covering production trends and industry insights from the 2019/20 harvest and beyond. Geraadpleegd op 15 februari 2022, van Textile Exchange Organic Cotton market report 2021
[4] Dekmes, E. (2019, 21 maart). Lees dit boek en je kijkt nooit meer op dezelfde manier naar je spijkerbroek. De Correspondent. Geraadpleegd op 10 februari 2022, van https://decorrespondent.nl/9301/lees-dit-boek-en-je-kijkt-nooit-meer-op-dezelfde-manier-naar-je-spijkerbroek/3747072645118-f9a49a37
We letten steeds vaker op wat we eten, drinken en op onze huid smeren, maar de stoffen waar we dagelijks mee in aanraking zijn – onze kleding, onze handdoeken en ons beddengoed – vergeten we vaak. Lees meer over microplastics.
Impact
Eerlijke handel begint bij luisteren. Yumeko werkt samen met Fairtrade en katoenboeren om echt duurzame ketens vorm te geven.
Impact
In Odisha, India bloeien katoenboerendorpen op via het Clean & Green Villages project van Yumeko, met regeneratie als duurzame aanpak.
Impact
